Gavayi universiteti astronomlari Yerdan 417 yorug‘lik yili uzoqlikda joylashgan 2M0437 ekzoplanetasini suratga oldi. Bu boshqa yulduzlar sistemasida aniqlangan eng yosh sayyoralardan biridir, deyiladi olimlarning Kek rasadxonasi rasmiy saytida e’lon qilingan ma’lumotlarida.

Massasi to‘rtta Yupiterga teng 2M0437b gaz giganti shakllanishni arang yakunlagan — u atigi 2—5 million yoshda. Taqqoslash uchun, Yer va umuman Quyosh sistemasining yoshi 4,5 milliard yildan oshadi. Bunday kichik yosh tufayli 2M0437b ulkan materiya massalarining birlashishi va siqilishidan keyin sovishga ulgurmagan — uning sirtidagi harorat 1100 gradusdan oshadi.

417 yorug‘lik yili — optik kuzatuvlar uchun uzoq masofa, shuning uchun olimlar uning turini oydinlashtirish va yanada aniqroq tasvirini olish uchun 2M0437 ni kuzatishga 3 yil vaqt sarfladi. Kuzatuvlar uchun astronomlar diametri 8,2 metr oynali va moslashuvchan optikali “Subaru” teleskopidan foydalangan — u dengiz sathidan 4145 metr balandlikda, Gavayining Mauna-Kea tog‘i tepasida joylashgan Kek rasadxonasiga o‘rnatilgan bo‘lib, u yerdagi kuzatuvlarga Yer atmosferasi deyarli xalal bermaydi.

“Ushbu tasodifiy kashfiyot biz teleskoplar yordamida to‘g‘ridan to‘g‘ri kuzatishimiz mumkin bo‘lgan sayyoralar ro‘yxatiga qo‘shiladi. Bu sayyoraning nurini tahlil qilib, biz uning tarkibini va ehtimol, qayerda va qanday paydo bo‘lganini bilib olamiz”, — deydi Manoadagi Gavayi universiteti professori, astronom Erik Gaydos.

Kelajakda olimlar sayyoraning o‘z yulduzi atrofida aylanishini o‘lchash niyatida. NASA’ning kuzda ishga tushirilishi kutilayotgan “Jeyms Uebb” teleskopi yordamida tadqiqotchilar 2M0437b atmosferasidagi gazlarni ko‘rishi yoki materiya atrofidagi oysimon diskni aniqlashi mumkin bo‘ladiскачать dle 10.5фильмы бесплатно